นักลงทุนคงเคยเห็นโฆษณาเชิญชวนลงทุนหุ้นกู้คราวด์ฟันดิงผ่านสื่อออนไลน์ โดยชูจุดขายที่ให้ดอกเบี้ยสูง บางรุ่นให้ผลตอบแทนสูงกว่า 10% ต่อปี ทำไมดอกเบี้ยหุ้นกู้คราวด์ฟันดิงถึงสูงมาก แล้วความเสี่ยงจากการลงทุนคืออะไร บทความนี้จะมาช่วยไขข้อข้องใจ

หุ้นกู้คราวด์ฟันดิง

หุ้นกู้คราวด์ฟันดิง (Crowdfunding bond) คือ การระดมทุนจากประชาชนหมู่มาก (The crowd) ในรูปแบบหุ้นกู้ผ่านผู้ให้บริการระบบคราวด์ฟันดิง (Funding portal) โดยอาศัยเทคโนโลยีของระบบอินเทอร์เน็ต ซึ่งมีการกำหนดมูลค่าระดมทุน (Issue size) อัตราดอกเบี้ย (Coupon) และระยะเวลาครบกำหนด (Maturity date) ที่ชัดเจน โดยบริษัทผู้ออกหุ้นกู้ผ่านคราวด์ฟันดิงต้องเป็นบริษัทจำกัด หรือบริษัทจำกัดมหาชนที่ไม่ได้เป็นบริษัทในตลาดหลักทรัพย์ และต้องผ่านเกณฑ์คุณสมบัติของผู้ให้บริการระบบคราวด์ฟันดิง (Funding portal)

สำนักงาน ก.ล.ต. เปิดเผยสถิติตั้งแต่ปี 62 – ส.ค. 65 พบว่ามีบริษัทระดมทุนผ่านคราวด์ฟันดิงทั้งในรูปแบบหุ้นกู้ และหุ้นจำนวน 244 บริษัท มูลค่าการระดมทุนทั้งสิ้น 3,819 ลบ. เป็นการระดมทุนหุ้นกู้คราวด์ฟันดิง 97% และหุ้นคราวด์ฟันดิง 3% ธุรกิจที่ระดมทุนผ่านการออกหุ้นกู้คราวด์ฟันดิง ได้แก่ ธุรกิจผลิตและจำหน่ายเนื้อสัตว์ ธุรกิจขายอุปกรณ์และชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ ธุรกิจแพลตฟอร์มให้บริการสินเชื่อแก่รายย่อย และธุรกิจท่องเที่ยวโดยชุมชนเพื่อชุมชน

หุ้นกู้คราวด์ฟันดิงต่างจาก หุ้นกู้ทั่วไปอย่างไร

เนื่องจากหุ้นกู้คราวด์ฟันดิงเป็นการระดมทุนจากประชาชนหมู่มากที่ผู้ลงทุนแต่ละรายจะลงทุนในจำนวนเงินที่ไม่มาก แต่ด้วยจำนวนผู้ลงทุนที่มาก จึงสามารถระดมทุนได้ในจำนวนที่มากพอกับความต้องการใช้เงินของบริษัทขนาดกลางและขนาดเล็ก (SMEs) หรือบริษัทที่เพิ่งเริ่มธุรกิจ (Startup) ที่ยังไม่สามารถเข้าถึงตลาดทุนได้ ซึ่งต่างจากบริษัทผู้ออกหุ้นกู้ทั่วไปที่เป็นบริษัทขนาดกลาง-ใหญ่ มีความน่าเชื่อถือ และมีการเปิดเผยข้อมูลงบการเงินที่ผ่านการตรวจสอบอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง ดังนั้นด้วยขนาดของบริษัทผู้ออกที่เล็กกว่า และการเปิดเผยข้อมูลที่จำกัด หุ้นกู้คราวด์ฟันดิงจึงจำกัดวงเงินเสนอขายและวงเงินลงทุนของผู้ลงทุน โดยมีรายละเอียดสรุปดังตารางด้านล่าง

ความเสี่ยง และผลตอบแทนของหุ้นกู้คราวด์ฟันดิง

หุ้นความเสี่ยง และผลตอบแทนของหุ้นกู้คราวด์ฟันดิงกู้คราวด์ฟันดิงมีความเสี่ยงด้านเครดิตสูงเนื่องจากบริษัทที่เข้ามาระดมทุนในคราวด์ฟันดิงส่วนใหญ่เป็น SMEs หรือ Startup ที่เพิ่งทำธุรกิจได้ไม่นาน ดังนั้นผู้ลงทุนควรทำความรู้จักบริษัท ศึกษารายละเอียดธุรกิจ รวมถึงผลการดำเนินงานเพื่อประกอบการตัดสินใจลงทุน จากความเสี่ยงด้านเครดิตที่สูง จึงทำให้ดอกเบี้ยที่จ่ายให้แก่นักลงทุนจึงมักจะสูงตามไปด้วยเพื่อชดเชยความเสี่ยงดังกล่าว ซึ่งเป็นไปตามหลัก High risk High return

จากข้อมูลของ บริษัทอินเวสทรี (ไทยแลนด์) จำกัด ซึ่งเป็นผู้ให้บริการแพลตฟอร์มหุ้นกู้คราวด์ฟันดิง แสดงระดับความเสี่ยงและผลตอบแทนจากการลงทุนหุ้นกู้คราวด์ฟันดิง ตามตารางด้านล่าง

ระดับความเสี่ยงที่แสดงนี้คล้ายกับอันดับเครดิตของหุ้นกู้ทั่วไปที่จัดทำโดย TRIS Rating หรือ FITCH Rating แต่นักลงทุนควรตระหนักว่าระดับความเสี่ยงของหุ้นกู้คราวด์ฟันดิงมีกระบวนการวิเคราะห์เครดิตที่แตกต่างจากบริษัทจัดอันดับเครดิต ดังนั้นอันดับเครดิต A+ ของหุ้นกู้คราวด์ฟันดิง และของหุ้นกู้ทั่วไปจึงแตกต่างกัน นำมาเปรียบเทียบกันไม่ได้

ผู้ที่สนใจลงทุนในหุ้นกู้คราวด์ฟันดิง ต้องทำอย่างไร

นักลงทุนที่สนใจลงทุนต้องเปิดบัญชีผ่านเว็บไซต์ของแพลตฟอร์มปัจจุบันมีทั้งสิ้น 6 ราย โดยการลงทุนหุ้นกู้คราวด์ฟันดิงเป็นการซื้อหุ้นกู้ในตลาดแรกเท่านั้นเนื่องจากไม่มีตลาดรองในการซื้อขายเปลี่ยนมือ ผู้ลงทุนจึงต้องซื้อแล้วถือจนกว่าจะครบกำหนดจึงจะได้รับเงินต้นคืน และด้วยบริษัทที่ออกหุ้นกู้คราวด์ฟันดิงเป็น SMEs หรือ Startup ที่มีความเสี่ยงด้านเครดิตสูงดังนั้นผลตอบแทนจึงสูงตาม ในการลงทุนหุ้นกู้คราวด์ฟันดิงผู้ลงทุนจึงควรพิจารณาข้อมูลบริษัทอย่างถี่ถ้วน รวมถึงมีการกระจายการลงทุนอย่างเหมาะสม